Pasifik Okyanusu'nun kuzeybatısındaki okyanus çukurlarına insanlı bir denizaltı ile dalan Çin liderliğindeki bir araştırma ekibi, 9 km'den daha derinlerdeki yaşamı görüntüledi.
Bu keşif gezisinden önce filme alınan en derin deniz omurgalı yaşamı 8.336 metredeydi. 2023 yılında Japonya kıyılarındaki derin bir okyanus çukurunda yüzerken filme alınan bir salyangoz balığına rastlanmıştı.
Deniz bilimciler arasında bu derinliklerde yaşam olabileceği kabul edilse de, bu görevdeki bilim insanları dalgıçlarının pencerelerinden gördükleri hayvan bolluğunun "şaşırtıcı" olduğunu söylüyor.
Bilimsel keşif gezisi 2.500 km'den fazla yol kat ederek 5.800 ila 9.533 m arasında değişen derinliklerdeki çukurları araştırdı.
Araştırmacılar, bir seferde birkaç saat boyunca 10 km'den fazla derinlikte çalışabilen Fendouzhe adlı bir dalgıç araçla seyahat ettiler.
Çin Bilimler Akademisi'nin Derin Deniz Bilimi ve Mühendisliği Enstitüsü'nden araştırmacıların liderliğindeki ekip, "gelişen canlı toplulukları" olarak tanımladıkları canlıları keşfetti.
Baş araştırmacılardan Dr. Xiaotong Peng BBC News'e yaptığı açıklamada, "İnsanoğlunun keşfetmediği bir yere gitmek, özellikle de bir derin deniz bilimcisi için heyecan verici" dedi.
"Bu yeni şeyler keşfetmek için büyük bir fırsat. Ve gördüklerimiz oldukça şaşırtıcıydı."
Bilim insanları, çeşitli tüp solucanı ve yumuşakça türlerinin hakim olduğu deniz canlıları tarlalarına benzeyen şeyleri fotoğrafladı ve filme aldı. Bu hayvanlar zifiri karanlıkta ve büyük bir basınç altında yaşıyor.
Güneş ışığının olmadığı bu derinliklerdeki canlılar, okyanus tabanından sızan kimyasallarla besleniyor. Hidrojen sülfür ve metan, yerkabuğundaki faylardan (çatlaklar) sızıyor.
Bilim insanları daha önce hiç görülmemiş türleri kaydettiklerini söylüyorlar.
Gelecekteki çalışmalarda, "kemosentetik" ya da kimyasal yakıtlı olarak adlandırılan bu canlıların vücutlarının bu kimyasalları nasıl enerjiye dönüştürdüğünü bulmayı umuyorlar.
Yine Çin'in Derin Deniz Bilimi ve Mühendisliği Enstitüsü'nden Dr. Megran Du, "Süper yüksek basınçtaki yaşama uyum sağlamak için bir yöntemleri olmalı" diye ekliyor. "Cevaplamamız gereken bir başka soru da bu."
Bulgular, bu tür aşırı derinliklerde ve basınçlarda yaşam potansiyeli hakkında "uzun süredir devam eden varsayımlara" meydan okuyor. Ayrıca, bu hayvan topluluklarının sanıldığı kadar aşırı ender olmadığını, aslında yaygın olduğunu öne sürüyorlar.
İskoç Deniz Bilimleri Derneği'nden kıdemli bilim insanı Prof Andrew Sweetman BBC News'e yaptığı açıklamada, keşfin "okyanusun en derin bölgelerinde metanla çalışan ekosistemlerin var olabileceğini" gösterdiğini söyledi.
Peki bir bilim insanı için böylesine aşırı, zifiri karanlık derinliklere inmek nasıl bir duyguydu?
Dr Du bu soruyu şöyle yanıtlıyor:
"Bazı insanlar bunu korkutucu bulabilir ama ben öğrencilerimi her zaman denizin dibinde pencereden bakmaya teşvik ediyorum. İlham verici."
