Atatürk Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Cerrahisi Ana Bilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Atilla Eroğlu, Doğu Anadolu'da yaygın olarak görülen yemek borusu kanseri üzerine çalışmalar yapan bir ekip oluşturdu. Bu ekip, farklı üniversitelerden 4 akademisyenle işbirliği yaparak derinlemesine bir araştırma başlattı.
Araştırma kapsamında, son 25 yıl içinde yemek borusu kanseri teşhisi konulan 742 erkek ve 720 kadının verileri toplandı. Yapılan analizlerde, bu hastaların yüzde 85'inin sıcak çay tüketimiyle ilişkilendirildiği ortaya çıktı. Çalışma, Turkish Journal of Medical Sciences dergisinde yayımlandı.
Prof. Dr. Atilla Eroğlu, çayın vücut için birçok faydası olduğunu ancak aynı zamanda bazı zararlarının da bulunduğunu vurguladı. Erzurum'da suyun kaynama noktasının 94-95 derece olduğunu, ancak bardağa döküldüğünde ve şeker eklenip karıştırıldığında bu sıcaklığın 83-85 dereceye düştüğünü belirtti. Eroğlu, "Bu sıcaklık bile eli yakar. Önerimiz, literatürde de belirtildiği gibi, günde 5-6 bardak hafif ılıtılmış çay içilmesi, ancak sıcak çay içilmemesidir. Sıcak çayın kanserojen etkisi bulunmaktadır, özellikle ağız, yutak ve yemek borusu kanserinin bölgede sık görülmesinin sebebi sıcak çay tüketimidir." şeklinde konuştu.
Eroğlu, 85 derecede içilen çayın sindirim sisteminde ciddi yanıklara ve hücre değişikliklerine neden olduğunu belirterek, şunları ekledi: "Sıcak çay, sindirim sistemindeki bariyeri yok ediyor ve kansere sebep oluyor. Çayın 65 derecenin altında içilmesi gereklidir. Bardağa koyduktan sonra çayı 3-4 dakika bekletelim. Bilimsel çalışmamızda, çayın etkilerini ve bölgede yemek borusu kanserlerinin fazla görülmesini araştırdık. En önemli sebep, 85 derecenin üzerinde içilen çayın, 65 derecenin altında içilen çaya kıyasla 8 kat daha fazla yemek borusu kanserini artırdığını tespit ettik. Lütfen çayı hafif ılıtıp için."
Araştırmada, çay içme alışkanlıklarını ve sıklıklarını karşılaştıran iki grup insan incelendi. Eroğlu, "Çalışmamızda özellikle Erzurum, Van, Ağrı, Muş, Bitlis, Bayburt ve Erzincan gibi çevre illerde daha sık görülen yemek borusu kanserinin en önemli nedeninin sıcak çay tüketimi olduğunu ortaya koyduk. Günde 1 litreden daha az çay içen kişilerle, günde 15-20 bardak çay içen kişileri karşılaştırdık ve yemek borusu kanserinin yüksek oranda sıcak çay tüketen grupta görüldüğünü tespit ettik." dedi.
Prof. Dr. Eroğlu, ABD ve Avrupa'da yemek borusu kanserinin önde gelen nedenlerinin obezite ve reflü olduğunu belirtirken, Türkiye'de özellikle Doğu Anadolu'da sıcak çay ve beslenme alışkanlıklarının bu kanser türünün sık görülmesine sebep olduğunu ifade etti. Çin'de yapılan bir çalışmada da sıcak çay içenlerde yemek borusu ve yutak kanserlerinin daha fazla görüldüğü sonuçlarına ulaşıldığını söyledi. Eroğlu, "Çok sıcak çay isteyenlere biraz soğuması için beklemelerini öneriyoruz." dedi.
Erzurum'da uzun yıllar çaycılık yapan Yener Temelli, çok sıcak çayın boğazı yakabileceğini ve lezzetini almanın zor olduğunu belirtti. Müşterilere çaylarını biraz soğuması için beklemelerini önerdiklerini söyledi. Çay tiryakisi Mehmet Akif Ersoy, Erzurum'da genellikle sıcak çayın tercih edildiğini ve günde ortalama 15-20 bardak içtiğini ifade etti. Kadir Özgün ise Erzurumlular olarak çayı çok sevdiklerini ve genellikle sıcak içtiklerini söyledi.
