Irak Devlet Televizyonu, Irak'ın eski cumhurbaşkanı ve KYB Genel Sekreteri Celal Talabani’nin yaşamını yitirdiğini duyurdu.
Celal Talabani 2012 sonunda geçirdiği beyin kanaması nedeniyle kısmen felç olmuştu. Birbuçuk yıl Almanya’da tedavi gördükten sonra, 2014 temmuzunda IKBY'ye dönmüştü. Talabani, geçtiğimiz ay tedavi olmak üzere tekrar Almanya'ya gitmişti.
Kürt siyasi hareketinin önemli figürlerinden (Mam Celal) 'Amca' lakaplı Talabani'nin ABD'nın Irak'ı işgali sonrası zirveye ulaşan siyasi kariyeri, rahatıszlığı nedeniyle sona ermişti.
CELAL TALABANİ KİMDİR?
1933’te Kuzey Irak’ta doğan Talabani, 14 yaşında Kürdistan Demokratik Partisi’ne (KDP) katılmıştır. Siyasi kariyerine 1950’lerin başında KDP’nin öğrenci birliği lideri olarak başlayan Talabani, kısa zamanda parti kademelerinde yükseldi. Talabani, hukuk eğitimi almasına rağmen, siyasi olarak aktif olması sebebiyle cezalandırıldı ve mezun olamadı.
Talabani, Irak merkezi yönetimine karşı mücadelede aktif bir şekilde yer aldı. 1961’de Kasım hükümetine karşı Kürt ayaklanmasına katıldı. 1963’te Kasım’ı deviren darbeden sonra kurulan Abdülselim Arif’in hükümetiyle yapılan görüşmelerde Kürt delegasyonuna liderlik etti.
1975’te Mustafa Barzani ile arasındaki görüş ayrılıkları netleşmeye başlayanTalabani, parti ideologu İbrahim Ahmet önderliğindeki KDP içindeki bölünmelerden birine katıldı.1966’da bu grup, merkezi hükümet ile anlaşmış ve KDP’ye karşı askeri bir darbe düzenledi. Mart 1970’de bu sefer KDP ve hükümet anlaşınca, grup dağıldı.
1975’te Kürdistan Yutseverler Birliği’ni (KYB) kuran Talabani, bir yıl sonra hükümete karşı silahlı eyleme başladı. 1988’de Irak hükümeti kimyasal silah kullanmasıyla KYB’nin ağır bir yenilgi almasının ardından, Talabani Kuzey Irak’ı terketmek zorunda kalarak İran’a sığındı.
1991 Körfez savaşı ve Kuzey Irak’taki Kürtlerin merkeze karşı ayaklanmalarıyla Talabani’nin siyasi hayatında yeni bir dönem başlattı. Kuzey Irak’ta Batılı devletlerin müdahalesi ile güvenli bölgelerin kurulmasının ardından KDP ve KYB arasında kısa süren bir balayı dönemi başladı ve Kuzey Irak’ta 1992 yılında yapılan seçimlerle KYB-KDP ortak yönetimi kuruldu. İki parti arasındaki görüş ayrılıkları sebebiyle 1994’te çatışmalar yeniden başladı ve ABD ve İngiltere’nin girişimiyle iki parti arasında yapılan görüşmeler sonucunda 1998’de Washington’da barış anlaşması imzalanmıştır. Bu anlaşma, 4 Ekim 2002’de yenilendi.
Celal Talabani, Saddam’ın devrilmesinin ardından Irak Geçici Hükümet Konseyi üyesi olarak atandı.
