Anayasa Mahkemesi (AYM), Karayolları Trafik Kanunu’nda aday sürücülerin sürücü belgelerinin hangi şartlarda iptal edileceğinin kanun yerine yönetmelikle belirlenmesini öngören düzenlemeyi Anayasa’ya aykırı bularak iptal etti. İptal hükmü, doğacak yasal boşluğun giderilebilmesi için 9 ay sonra yürürlüğe girecek.
Resmî Gazete’de yayımlanan karara göre, Mardin 1. İdare Mahkemesi, baktığı bir davada 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun ek 17. maddesinin ikinci fıkrasındaki “...aday sürücülerin sürücü belgelerinin iptal edilme...” ibaresinin Anayasa’ya aykırı olduğu gerekçesiyle iptali talebiyle AYM’ye başvurdu.
Başvuruyu esastan inceleyen yüksek mahkeme, söz konusu düzenlemenin Anayasa’nın 13. ve 20. maddelerini ihlal ettiği sonucuna vararak iptal kararı verdi.
AYM’nin gerekçesinde, aday sürücülerin belge iptaline ilişkin şartların ve usullerin yalnızca yönetmelikle belirlenmesinin öngörüldüğü hatırlatıldı. Sürücü belgesinin iptalinin, bireylerin artık özel hayatlarının bir parçası haline gelen araç kullanma imkanını ortadan kaldırdığına dikkat çekilen kararda, bu durumun “özel hayata saygı gösterilmesini isteme hakkına” yönelik bir sınırlama oluşturduğu belirtildi.
Kararda, temel hak ve özgürlüklerin yalnızca kanunla sınırlandırılabileceği vurgulanarak şu değerlendirmeye yer verildi: “Özel hayata saygı gösterilmesini isteme hakkını sınırlamaya yönelik bir kanuni düzenlemenin şeklen var olması yeterli olmayıp temel esasları, ilkeleri ve çerçeveyi belirlemiş olması gerekmektedir. Temel hakları sınırlayan bir kanunun bu niteliklere sahip olması, Anayasa’nın 7. maddesiyle güvenceye alınan yasama yetkisinin devredilmezliği ilkesinin de bir gereğidir.”
İptal gerekçesi: Yasal çerçeve yok, yetki tamamen idareye bırakılmış
Gerekçede, sürücü belgesinin hangi hallerde iptal edileceğine ilişkin kanunda açık bir çerçeve çizilmediği, bu yetkinin tümüyle idarenin takdirine bırakıldığı belirtildi. AYM, düzenlemenin idareye sınırları belirsiz bir yetki tanıdığını ve bu nedenle “kanunilik” şartını karşılamadığını ifade etti.
Yeni düzenleme için 9 aylık süre
Mahkeme, düzenlemenin iptaliyle oluşacak hukuki boşluğun kamu yararını olumsuz etkileyeceği gerekçesiyle, TBMM’nin gerekli yasal düzenlemeyi yapabilmesi amacıyla iptal kararının 9 ay sonra yürürlüğe girmesine hükmetti.
