Bilim insanları, Ekvador’un Napo bölgesinde yürüttükleri kazılarda, Mezozoik Çağ’dan kalma amber örnekleri buldu. Bu keşif, Güney Amerika’da bulunan ilk böcek fosilli amber olma özelliğini taşıyor. Amberin içinde, örümcek ağı, yaban arıları, böcekler ve sinekler milyonlarca yıl boyunca bozulmadan korunmuş durumda.
Araştırmaya göre amber, 112 milyon yıl önce —yani dinozorların gezegene hükmettiği dönemde— Gondwana süper kıtasının ekvatoral ormanlarında oluştu. Bu bulgu, o dönemde nemli, reçineli ve canlı bir ekosistemin var olduğunu kanıtlıyor.
Dinozor çağından kalan böcekler
Ekvador’un Hollín Formasyonu’nda bulunan amberler, petrolce zengin kumtaşı tabakaları arasında tespit edildi.
Toplam 60 örnek üzerinde yapılan incelemede, 21 adet böcek kalıntısı (bioinklizyon) tespit edildi. Bu canlılar arasında sinekler, kısa bacaklı sinekler, yaban arıları ve Tetratomidae familyasından nadir bir kınkanatlı böcek yer alıyor.
Amberin içinde ayrıca, yedi iplikten oluşan örümcek ağı parçaları da bulundu. Araştırmacılar, bu ağın yapısının dairesel olduğunu, ancak günümüz ağlarında görülen yapışkan damlaların bulunmadığını belirtiyor.
Dinozor ormanlarının kimyasal i̇mzası
Yapılan FTIR (Fourier Kızılötesi Spektroskopisi) analizleri, amberin ağaç reçineleri tarafından oluşturulduğunu gösterdi.
Bu reçineler, bugün maymun bulmaca ağaçları olarak bilinen araucariacean kozalaklı ağaçların soyundan geliyor. Amber, hem ağaç kökleri etrafında hem de dallardan sızan damlalar halinde oluşmuş.
Amber örneklerinin yanında bulunan bitki fosilleri ise dönemin orman yapısını ortaya koydu:
Eğrelti otları, kozalaklılar ve çiçekli bitkiler, milyonlarca yıl önce Amazon’un kalbinde bir arada yaşıyordu.
Ateşsiz bir cennet
Araştırmacılar, Ekvador’daki bu amber alanlarında yangın izine rastlanmadığını belirtti. Bu, Kretase Dönemi’nin kuzey bölgelerinde sıkça görülen yangınların aksine, bölgenin nemli ve yangına elverişsiz bir iklime sahip olduğunu gösteriyor.
Uzmanlar, bulguların Güney Amerika’nın batısında nemli, doğusunda ise kurak bir iklim kuşağı bulunduğunu kanıtladığını söylüyor. Bu da o dönemdeki iklim dengesizliğinin erken göstergelerinden biri olabilir.
Zamanın amberinde saklı yaşam
Elde edilen örnekler, Quito’daki Ulusal Politeknik Okulu Paleontoloji Laboratuvarı’nda korunuyor. Araştırma ekibi, İspanya, ABD, Almanya ve Ekvador’dan bilim insanlarının ortak çalışmasıyla yürütülüyor.
Bilim insanları, bölgede yapılacak yeni kazıların dinozor çağının Güney Yarımküre ekosistemini daha iyi anlamamızı sağlayacağını düşünüyor.
Araştırma ekibi, “Bu keşif, Gondwana’nın batı kenarındaki ormanlarda yaşayan antik canlıların dünyasına açılan bir pencere” diyerek bulgunun önemini vurguladı.
